Leestijd: 4 minuten Adolescent staat in de Nederlandse woordenboek als het volgende omschreven: ‘overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid, waarin de jongere een eigen identiteit moet ontwikkelen’. De reden dat hier geciteerd wordt uit het woordenboek, komt doordat die periode in verschillende culturen ook anders wordt gezien. Het Nederlandse Jeugdinstituut stelt dat de adolescentie duurt van 10 tot en met 23 jaar, dit terwijl bijvoorbeeld de Wereldgezondheidsorganisatie de adolescentie ziet vanaf 12 tot en met 19 jaar. De leeftijden zijn dus verschillend, al blijft het over hetzelfde onderwerp gaan. Namelijk het opgroeien tot een volwassenen. Veel mensen gebruiken hiervoor dan ook het begrip ‘puberteit’. Toch zijn het twee verschillende dingen, de puberteit is namelijk een fase binnen de adolescentie, hierbij gaat het over de seksuele volgroeiing. Dat heeft dan ook een leeftijdsfase van 10 tot en met 14 jaar oud. Daarna ontstaat er een zogenoemde tussenperiode hierbij is de jongere de puberteit ontgroeid maar nog steeds niet volwassen. Dat ben je volgens de wet namelijk pas vanaf 18 jaar en ouder. Meestal wordt er rond deze leeftijdsklasse gesproken van ‘jongeren’. Is adolescent een Nederlands woord? Nee, adolescent is een woord dat stamt uit het Latijnse woord adolescentia. Dat is vervolgens weer afstamming heeft van het werkwoord genaamd adolescere wat ‘naar volwassenheid groeien’ betekend. Het gehele Latijnse woord is een samenvoeging van ad ‘naar’ en alescere ‘groeien, opgroeien’. Wat gebeurd er allemaal tijdens de adolescentie? Tijdens de adolescentie gebeurd er ontzettend veel met een jongere. Dat begint allemaal in de puberteit. Dit is een fase die gemiddeld gezien begint rond het 10e levensjaar. Hierbij veranderd er biochemisch gezien ontzettend veel in het lichaam. Dat klinkt als een hele ingewikkelde term. Heel kort samengevat ontstaan er bij de zogenoemde pubers ontzettend veel nieuwe hormonen. Deze komen voornamelijk voor in het emotionele hersengebied – wat dat betekend, komt later. Door deze hormonen beginnen zowel de voortplantingsorganen als secundaire geslachtskenmerken te ontwikkelen. Dit gaat vaak samen met een groeispurt. Jongens groeien al gauw 35 centimeter en meisjes 25 binnen één jaar tijd. Fysiek veranderd er dus ontzettend veel. Emotionele pubers Zoals eerder gezegd, komen ontzettend veel van de nieuw ontwikkelde hormonen terecht in het emotionele hersengebied. Dit is ook de reden waarom de puberteit vaak gezien wordt als de lastigste periode voor ouders. Bij de jongere ontstaat er namelijk een ongebalanceerde verhouding. Hierdoor worden ze rebels en zeer impulsief. Hevige emotionele afwisselingen, van ontzettend vrolijk naar intens verdrietig liggen kort naast elkaar. Hier kan niets aan gedaan worden, na enkele jaren corrigeert ons lichaam deze verhouding namelijk weer. Deze rebelse en impulsieve periode gaat overigens samen met de gedachten van onafhankelijkheid. Pubers willen zich namelijk graag losweken van hun ouders. Dit is ook de reden waarom school gerelateerde zaken vaak bekend staan als ‘problemen’. Pubers denken het zelf beter af te weten, ze hoeven geen huiswerk te maken en de rest plannen ze zelf wel in. Het brein is op die leeftijd alleen nog niet op dat niveau. Dingen goed doordacht doen inplannen gaat op die leeftijd nog niet. Dit wordt namelijk pas later ontwikkeld, en wordt ook wel de ‘cognitieve ontwikkeling’ genoemd. De cognitieve ontwikkeling Mocht je een zes jarige vragen ‘Kijk jij wel eens naar de teletubbies?’ dan is de kans groot dat die gelijk naar zijn ouders zal kijken. Kinderen van die leeftijd hebben namelijk nog helemaal niet voldoende geleerd hoe ze zelf moeten nadenken en bijvoorbeeld een eigen mening vormen – ook niet heel gek natuurlijk. Dit alles vindt pas écht plaatst in de eerste fase van de adolescentie. In de pubertijd beginnen de jongere abstracter en kritischer te denken. Dit loopt daarom ook synchroon met zowel de middelbare school als het idee dat ze zich willen loskoppelen van hun ouders. Genuanceerd communiceren Wel is het zo dat pubers vaak ontzettend zwart-wit zijn, het communicatieve vermogen komt namelijk stapje voor stapje. Genuanceerd communiceren, het bespreken van elkaars meningen maar het ook bijvoorbeeld hebben over dingen die spelen in de wereld, zoals politiek, komt pas rond de leeftijd van 15 á 16 jaar. In een verder stadium, wanneer de volwassen leeftijd wordt bereikt, blijkt uit onderzoek ook dat er meer gesproken wordt over politieke kwesties. Leeftijdsgenoten verplaatsen zich daarin ook steeds meer in de standpunten van andere mensen. De kans dat ze het hebben over epische 21e verjaardagtips is daarentegen niet super groot. Sociale ontwikkeling Dit is een zeer ruim begrip, adolescenten zoals de jongere in deze periode ook wel genoemd worden, beginnen zo rond hun puberteit zichzelf af te vragen; wie ben ik eigenlijk? Vanaf hier beginnen ze pas aan hun eigen identiteit te denken. Hoe ze worden gezien door bijvoorbeeld vrienden is opeens een heel belangrijk thema. Mede daardoor zijn pubers vaak ook heel beïnvloedbaar. Verder maken ze ook gigantische stappen in hun sociale kwaliteiten, ze leren niet alleen beter te communiceren maar ze leren ook samen te werken met andere, empathie te ontwikkelen en conflicten onderling op te lossen. Dit gebeurd voornamelijk tijdens de middelbare school, maar logischerwijs ook daarbuiten in het privé leven. Jongere krijgen ook hun eerste baantje, mede hierdoor leggen ze ontzettend veel contacten met mensen buiten hun kring. Die voorheen voornamelijk bestond uit leeftijdsgenoten. In de gehele adolescentie, van 10 jarige tot en met de volwassen 23 jarigem wordt er gedacht aan de toekomstplannen. Dat begint al met de vraag; naar welke middelbaren school ga ik en op überhaupt welk niveau? Dat bouwt zich door de jaren heen steeds verder uit. Het gaat van de middelbaren school naar een studiekeuze en stageplekken tot uiteindelijk het gehele loopbaantraject. Ga ik werken of toch nog doorsturen op bijvoorbeeld de Universiteit of het hbo? Dit alles is ontzettend bepalend voor de gehele ontwikkeling binnen de adolescentie.
