Kandeel is een traditionele drank die al sinds de 17e eeuw wordt geserveerd tijdens kraamfeesten in Nederland. Deze romige drank, met een alcoholpercentage van 17%, lijkt op advocaat. Dit komt door de combinatie van brandewijn en eieren. Het drinken van kandeel tijdens kraambezoek is een eeuwenoude traditie. Waarschijnlijk zijn er weinigen die deze drank nog kennen. We leggen in dit artikel uit waar de naam en traditie vandaan komt. Daarbij leren we je hoe je het zelf maakt!
Wat is kandeel?
Kandeel is een drank die wordt gemaakt van brandewijn, suiker, verse eieren en specerijen zoals kaneel, kruidnagel en anijs. Oorspronkelijk werd de drank door families zelf gemaakt, maar tegenwoordig is hij kant-en-klaar te koop bij slijterijen. Het ritueel rond kruidige drank is al eeuwen oud en heeft zijn wortels in de Nederlandse kraamtradities. De kraamheer (de vader van de baby) roerde de kandeel traditioneel met een pijpje kaneel terwijl hij een zijden muts met linten van de moeder droeg. Dit ritueel zou boze geesten verdrijven en zowel moeder als kind beschermen.
De naam “kandeel” komt van het Latijnse woord “caldellum,” wat “warm drankje” betekent. In de tijd dat de drank werd geïntroduceerd, waren warme, alcoholische dranken populair. Vooral tijdens feestelijke gelegenheden werden dergelijke drankjes gedronken. Kandeel was echter meer dan alleen een feestdrank; het symboliseerde geluk en een goede gezondheid voor de pasgeborene en de ouders.
Waarom wordt kandeel gedronken tijdens kraambezoek?
Het drinken van anijsachtige drank tijdens kraamfeesten had in vroegere tijden een symbolische betekenis. Het werd gezien als een manier om moeder en kind te beschermen tegen kwaad, zoals boze geesten en ziektes. Het ritueel eromheen gaf de ceremonie extra betekenis. Door de warmte van het drankje en de toevoeging van specerijen zoals kaneel en anijs, geloofde men dat kandeel goed was voor lichaam en geest.
Daarnaast werd het drankje gedronken om de kraamvrouw te eren en haar te feliciteren met de geboorte van het kind. Het drinken van kandeel met het kraambezoek versterkte de band tussen de familie en de gemeenschap.
Anijs: de smaakmaker in kandeel
Kandeel bevat naast kaneel vaak een vleugje anijs, een specerij die al eeuwenlang in de Nederlandse keuken en kruidengeneeskunde wordt gebruikt. Anijs staat bekend om zijn zoete en licht pittige smaak en wordt vaak geassocieerd met geboortefeesten en andere vieringen, denk maar aan het beschuit met muisjes dat tegenwoordig wordt gegeten bij geboorte. Anijs is een ingrediënt dat niet alleen voor de smaak wordt toegevoegd, maar ook vanwege de veronderstelde gezondheidsvoordelen, zoals het bevorderen van de spijsvertering.
In Nederland wordt anijs vaak gemalen in traditionele molens. Deze staan verspreid door heel het land. Sommigen zijn nog actief en produceren bloem, meel, specerijen en kruiden van ambachtelijke kwaliteit. Deze molens spelen een belangrijke rol in het behouden van traditionele Nederlandse productiemethoden en dragen bij aan de beschikbaarheid van verse, gemalen anijs voor gerechten en dranken.
Benieuwd naar één van de mooiste molens van Limburg? Bezoek dan de website!
Het recept
Hoewel kandeel tegenwoordig kant-en-klaar te koop is bij veel slijterijen, is het ook mogelijk om de anijsachtige drank zelf te maken. Hier is een eenvoudig recept voor kandeel:
Ingrediënten
1 liter brandewijn
4 eieren
200 gram suiker
1 kaneelstokje
1 kruidnagel
Eventueel een snufje gemalen anijs
Bereiding
- Scheid de eidooiers van de eiwitten. Klop de eidooiers samen met de suiker tot een glad mengsel.
- Verwarm de brandewijn in een pan op laag vuur en voeg het kaneelstokje, de kruidnagel en eventueel een beetje anijs toe.
- Voeg het eimengsel langzaam toe aan de verwarmde brandewijn, terwijl je goed blijft roeren.
- Laat het mengsel op laag vuur indikken, maar zorg ervoor dat het niet kookt.
- Haal de anijsdrank van het vuur en laat het iets afkoelen. Serveer warm in kleine glaasjes.
Kandeel kopen
Kant-en-klare kandeel kun je kopen bij slijterijen of, afhankelijk van het alcoholpercentage, soms zelfs in de supermarkt. Traditionele kandeel bevat namelijk 17% alcohol en heeft de klassieke smaak van brandewijn, eieren en specerijen. Het is een authentiek product dat perfect past bij kraambezoeken of andere feestelijke gelegenheden.
Conclusie
Kandeel is een unieke, traditionele Nederlandse drank die zijn oorsprong vindt in de 17e eeuw. Het is meer dan alleen een feestdrank; het staat symbool voor gezondheid, bescherming en geluk tijdens kraamfeesten. De combinatie van brandewijn, eieren en specerijen zoals kaneel en anijs maakt de drank tot een bijzondere drank die bijdraagt aan een warm en feestelijk samenzijn.
