Butaangas, ook wel butaan genoemd, is een kleur- en geurloos gas. Voor de liefhebbers heeft het de chemische formule C4H10. Butaan wordt voornamelijk gebruikt op de camping voor bijvoorbeeld draagbare kachels, kooktoestellen of bijvoorbeeld gasaanstekers vergelijken. Daarnaast wordt het ook regelmatig in de industrie gebruikt, zoals door lassers en dakdekkers. Dit doordat butaan de meest lichte gas vorm is. Hoe dat precies zit, lees je onder meer in deze blog!
De verschillen tussen butaan, propaan en LPG
Doordat butaan een hele specifieke chemische structuur heeft, bestaande uit vier koolstof- en tien waterstofatomen, heeft het een lichte molecuulmassa. Daarnaast is butaan al vanaf kamertemperatuur een gas, hierdoor is het logischerwijs lichter dan als vloeistof. Butaangas wordt gehouden in cilinders en cartridges die op druk staan. Dit is dan ook de reden waarom butaan gebruikt wordt voor activiteiten waar mobiliteit en flexibiliteit belangrijk is.
- Zowel butaan als propaan bestaan uit koolwaterstoffen, hierdoor horen ze beide bij de groep van alkanen. Dat is een categorie voor organische verbindingen die bestaan uit zowel koolwaterstoffen als koolstofatomen. Naast propaan en butaan zitten ook methaan en ethaan in deze groep. Dit doordat het allemaal aangetroffen wordt in aardolie en aardgas.
- Butaan bestaat uit vier koolstofatomen (C4H10) terwijl propaan bestaat uit drie (C3H8).
- LPG, ook wel vloeibaar petroleumgas genoemd, is een mengsel van zowel propaan als butaan.
Het kookpunt:
– Butaan kookt al vanaf -0,5 graden celcius, dit terwijl propaan dat pas doet vanaf -42 graden. Propaan verband dus véle malen gemakkelijker bij een lage temperatuur. Propaan wordt dus gebruikt op locaties met een vaste lagere temperatuur, zoals bijvoorbeeld bij het koken.
Toepassing:
– Butaan wordt gebruikt voor activiteiten waar mobiliteit en flexibiliteit belangrijk is.
– Propaan wordt gebruikt voor zwaardere toepassingen; verwarming, koken en industriële processen. Dit doordat het ook een hogere druk heeft dan butaan.
– LPG wordt vooral gebruikt voor de brandstof van auto’s en vrachtwagens, daarnaast kan het ook gebruikt worden ter huishoudelijke toepassingen.
Opslag:
– Alle drie de gassen worden apart opgeslagen en getransporteerd in speciale containers en cilinders. Dit doordat ze verschillende kookpunten hebben en een ander druk niveau.
Is butaangas gevaarlijk?
Ja, in principe zijn alle soorten gas gevaarlijk. Butaangas vooral doordat het zowel geurloos als kleurloos is. Je moet dus altijd goed nadenken bij het gebruiken van butaan. Logischerwijs is het zeer ontvlambaar in een grote hoeveelheid. En op het moment dat butaangas niet volledig wordt verbrand komt er koolmonoxide vrij, dit is een dodelijk gas. Langdurige blootstelling zal leiden tot een hevige vergiftiging. Mocht je butaan gebruikt hebben, en uit het niets; hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, braken of wazig beginnen te zien. Dan zou het kunnen zijn dat er koolmonoxide is vrij gekomen. Gebruik daarom ten alle tijden een koolmonoxide meter en hang deze op in de ruimte waar het butaan gebruikt wordt.
Hoe wordt butaangas gemaakt?
Op het moment, dat ruwe olie verband wordt en aardgas gewonnen wordt, komen er allemaal verschillende fracties los. Koolwaterstof is er hier een van, toevallig is dat nou net een zeer groot onderdeel van zowel butaan als propaan. Tijdens het winnen van aardgas, behandelen ze het zodat alleen de zwaardere koolwaterstoffen overblijven, butaan en propaan bestaat uit lichte.
Hoe lang gaat een butaangasfles mee?
Logischerwijs hangt dit af van heel veel verschillende factoren. Wat is de grootte van de fles, hoe vaak wordt die gebruikt en waarvoor wordt het gebruikt. Toch is er wel een algemene indicatie van de levensduur. Een ‘normale’ gasfles van butaan, denk hierbij aan 12,5 kilogram, die alleen gebruikt wordt voor het koken voor vier personen. Verbruikt 60 gram gas per uur. Deze butaangasfles zou dus gemakkelijk vijf á zes maanden moeten mee gaan. Gebruik je de fles alleen om mee te barbecueën? Dan kan die maar liefst vier jaar mee gaan!
Lees ook: Betekenis van gasaansteker!
