Betekenis van…

Simpele uitleg over complexe woorden
Zoeken

Taal

Betekenis van machinevertaling

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutWat is machinevertaling? Machinevertaling verwijst naar volledig geautomatiseerde software die broninhoud in doeltalen kan vertalen. Mensen kunnen MT gebruiken om hen te helpen tekst en spraak in een andere taal weer te geven, of de MT-software werkt mogelijk zonder menselijke tussenkomst. Machinevertaling wordt vaak gebruikt om enorme hoeveelheden informatie te vertalen met miljoenen woorden die onmogelijk op de traditionele manier kunnen worden vertaald. De kwaliteit van MT-output kan aanzienlijk variëren; MT-systemen vereisen “training” in het gewenste domein en taalpaar om de kwaliteit te verhogen. Machinevertaling voor een hogere productiviteit Vertaalbureaus gebruiken machinevertaling om de productiviteit van hun vertalers te verhogen, kosten te besparen en klanten diensten voor nabewerking te bieden. Het MT-gebruik door taaldienstverleners groeit snel. In 2016 kondigde SDL – een van de grootste vertaalbedrijven ter wereld – aan dat het 20 keer meer content vertaalt met machinevertaling dan met menselijke teams.

Betekenis van undercut

door
Taal

Leestijd: 2 minuten‘Undercut’, het klinkt Engels en daar komt het eigenlijk ook vandaan. Toch wordt het woord steeds vaker gebruikt in het Nederlands en dan met name in de autosport. Zelfs de werkwoordsvorm ‘undercutten’ is hier niet vreemd. Maar wat betekent het eigenlijk? Een undercut in de autosport In Nederland raken we door de autosport steeds meer vertrouwd met het woord undercut. Vooral na de Grand Prix van Monaco had iedereen het ineens over een undercut. Waarom kan een undercut zo belangrijk zijn in een race en wat is het precies? De ervaren autosportliefhebber weet het misschien wel maar niet iedereen is nog op de hoogte. Inhalen via een undercut Een undercut is eigenlijk een handeling en een strategie die vaak wordt gebruikt op een circuit waar het lastig is om je voorganger in te halen. Hoe dichter je achter je voorganger zit, hoe meer ‘vuile lucht’ je tegenkomt. Hierdoor kun je downforce verliezen. Ook al ben je net wat sneller dan de auto voor je. Het is hierdoor lastig om in te halen. In Monaco is het sowieso extreem lastig om in te halen door het type parcours. Een goed getimede of snellere pitstop kan dan een oplossing zijn en dat kun je dan doen via een undercut. Formule 1 Hoe doe je dan precies die undercut? Eigenlijk is het heel simpel. Je zorgt ervoor dat je een pitstop maakt. Natuurlijk moet dit wel een snelle pitstop zijn. Met de nieuwe banden kun je een snellere ronde rijden dan je voorganger op zijn versleten banden. Dit verschil tussen oude en nieuwe banden kan oplopen tot een paar seconden per ronde. De winst die je hiermee pakt in de outlap kan cruciaal zijn. Waarschijnlijk gaat je voorganger daarna ook dit pit in maar de kans is groot dat hij zijn positie verliest door de winst die jij hiermee gemaakt hebt. In de Formule 1 wordt regelmatig gebruik gemaakt van deze undercut. Het is alleen wel een ongeschreven regel dat je dit nooit doet bij een teamgenoot. Bij teamgenoten stopt de voorste auto eerst en daarna diegene die op tweede positie ligt. Hoe kun je voordeel behalen? Een undercut biedt natuurlijk geen garantie om je voorganger in te halen. Er spelen nog wel meer factoren mee. Zo moet diegene die een undercut probeert wel ‘vrij baan’ hebben. Dit betekent dat hij na de pitstop alle ruimte moet hebben om zijn nieuwe banden optimaal te benutten en hij niet in het drukke verkeer van de achterblijvers belandt. Het team zal dus proberen om de ‘undercutter’ in een ‘open gat’ de baan op te laten gaan. Dat vraagt om een goede timing. Maar dat kun je wel aan de gespecialiseerde teams overlaten. Zij kunnen dit precies uitrekenen. Het is eigenlijk net zoals energie vergelijken, ook bij een undercut moet je uitrekenen hoe je er het beste uitspringt.

Betekenis van voice-over

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutWat is een voice-over? Een voice-over is een gesproken stem die spreekt tijdens een film- of geluidsopname. Deze stem geeft uitleg bij het film- of geluidsfragment of geeft commentaar. Voor presentaties en voice-mails voor bedrijven worden ook vaak stemacteurs ingeschakeld, omdat zij beter de toon kunnen aanpassen aan de boodschap die overgebracht moet worden. Onervaren sprekers laten eigen emoties doorklinken in het verhaal en dat komt minder zeker over. Verschillende toepassingen van een voice-over Voice-overs kom je vaak tegen bij documentaires, een van de bekendste voice-over sprekers is Sir David Attenborough uit het Verenigd Koninkrijk of Klaas Groenewold uit ons eigen land. Deze spreekvorm komt ook voor bij speelfilms waarbij het wordt ingezet als verteller van de gedachten van een personage, of als verteller van het verhaal (de ‘ik’ van het verhaal), ingesproken door een hoofdrolspeler. Een goed voorbeeld is Morgan Freeman in The Shawshank Redemption.

Betekenis van vertalen

door
Taal

Leestijd: 2 minutenVertalen is een mentale activiteit waarbij de betekenis van een communicatieproces wordt weergegeven van de ene taal naar de andere. Kortweg, het is een handeling waarmee de inhoud van een tekst vanuit de brontaal wordt overgebracht naar de doeltaal. De te vertalen taal wordt de brontaal genoemd, terwijl de taal die moet worden bereikt de doeltaal wordt genoemd. Naast een hoge taalgevoeligheid moet de vertaler een goede kennis hebben van zowel de brontaal als de doeltaal, aangezien hij de intentie van de schrijver, de originele gedachten en meningen in de vertaalde versie zo precies en waarheidsgetrouw mogelijk moet overbrengen. Cultuur is alles Volgens vertaalbureau Directvertalen.nl is de betekenis van een te vertalen stuk echt afhankelijk van de context, die vaak omlijst wordt door de culturen van de betrokken talen. Daarnaast is een goede vertaling een compromis tussen het respecteren van de brontekst en deze begrijpelijk te maken in de doeltaal. Bijvoorbeeld, in het Portugees is het woord “saudade” erg moeilijk te vertalen omdat het zeer specifiek is voor de Portugese cultuur. Het betekent dat je verlangt naar iets dat afwezig is en je een gevoel van diepe melancholie geeft. Maar hoe vertaal je een woord dat in andere talen vaak niet bestaat? En het zijn niet alleen woorden, maar ook hoe je een persoon toespreekt of hoe je culturele uitingen vertaalt. Als je de Engelse uitdrukkingen “van A tot Z” zou gebruiken, hoe kun je deze vertalen naar een taal zoals het Mandarijns die niet het Latijnse alfabet volgt? Elke taal heeft beperkingen Vertalen gaat over het vinden van een gelijkwaardige betekenis van een zin in een andere taal, maar vaker heb je niet exact dezelfde woorden. Er is geen woord zoals “inzicht” in het Spaans, of een woord om “oppervlakkig” in het Frans te zeggen. Elke taal heeft zijn eigen beperkingen die echt een goede vertaling in de weg kunnen staan. Neem bijvoorbeeld het Frans, dat een taal is met een duidelijke geslachtsaanduiding. Je hebt mannelijke en vrouwelijke voornaamwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. Engels is echter anders. In het Engels kun je zeggen “mijn vriend komt eraan”, zonder het geslacht van je vriend te onthullen, maar in het Frans is dat gewoon onmogelijk. Je zou het geslacht van je vriend moeten opgeven omdat het zelfstandig naamwoord mannelijk (“ami”) of vrouwelijk (“amie”) moet zijn. Hoe vertaal je dat? Hoe weet je of de “vriend” een hij of een zij is? Op het samen te vatten, kan je zeggen dat vertalen erg complex is. Omdat het niet alleen om woorden gaat, maar ook over welke betekenis zich achter woorden schuilhoudt.

Betekenis van lokalisatie

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutWat is lokalisatie? Lokalisatie is het proces waarbij content of een product wordt aangepast voor een specifieke regio, taal of markt. Onder content verstaan we beeld-, audio, en tekstmateriaal. Beeldmateriaal kunnen posters zijn of bijvoorbeeld video. Bij audio denken we aan radioreclames, podcasts of het vertalen/synchroniseren van bestaand of nieuw videomateriaal naar een andere taal of doelgroep. Lokalisatie beslaat meer dan vertalen van tekst alleen. Andere processen die met het aanpassen naar een locatie / taalgebied zijn: Aanpassen van beeldmateriaal voor een nieuwe markt Aanpassen van content om aan te sluiten bij de voorkeuren van een andere doelgroep (leeftijd, sub-cultuur, etc.) Design en lay-out aanpassingen met vertaalde tekst Aanpassingen voor lokale meeteenheden, zoals munteenheden, miles naar meters, etc. Aanpassen van datums, adressen, contactinformatie Doorvoeren van lokale regelgeving in communicatie Het doel van lokalisatie is het aanpassen van een product of content, zodat het aanvoelt alsof het primair voor die markt is ontwikkeld. Hier wordt vaak een professionele partij voor ingehuurd, zoals Fairlingo. Rekening houdend met taal, cultuur en locatie. Lokalisatie gaat dus veel verder dan enkel vertaalwerkzaamheden. De cultuur en locatie van de doelgroep worden in ogenschouw genomen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een bepaalde boodschap die letterlijk vertaald wordt naar een andere taal, wel feitelijk goed vertaald wordt door een vertaalbureau, maar dat deze de plank misslaat omdat de boodschap politiek of cultureel gevoelig ligt. In een land als India valt een boodschap over scheiden of samenwonen voor het huwelijk erg slecht, terwijl in de meeste westerse landen dat geen taboe onderwerpen zijn. Bij lokalisatie wordt met dit soort gevoeligheden rekening gehouden en wordt er in overleg met de opdrachtgever gekozen voor een passende boodschap.

Betekenis van slot

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutWat is de betekenis van het woord slot? Het woord slot heeft meerdere betekenissen. Zo kan het verwijzen naar het slot in bijvoorbeeld een deur (deurslot), het slotwoord/slotstuk van een verhaal of een film, maar het is ook een synoniem voor kasteel, veste of burcht. Daarnaast zijn er Engelse betekenissen van slot die in onze taal hun intrede hebben gemaakt.   Slot car racing, race met modelautootjes op racebaan met sleuven waar de auto in rijdt. slot (luchtvaart), een internationale luchthaven term voor vertrek en landingsrechten. Een positie voor een uitbreidingskaart in een computer, bijvoorbeeld PCI. Dit woord heeft niets te maken met een deurslot of kasteel, maar wordt toch meestal gebruikt met het Nederlandse genus en meervoud, dus: het slot, sloten.  

Betekenis van dies natalis

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutDe Latijnse term dies natalis zie je niet meer zo vaak in Nederland, en dat terwijl het zo’n mooie, oude term is. De term staat voor geboortedag. Dit is dus wel iets anders dan iemands verjaardag, het wordt dan ook voornamelijk gebruikt bij bepaalde organisaties of bij scholen. Je hebt het dan over de dag dat die bepaalde institutie ter wereld is gekomen, op sommige scholen wordt deze dag dan ook nog altijd gevierd. Vaak is dit met een bijkomende vergadering of een bijeenkomst waarbij de directeur een praatje zal houden.  Het komt van oorsprong uit de Christlijke wereld, dit heeft te maken met het feit dat het staat voor een dag dat de martelaar kwam te overlijden en naar het hiernamaals ging. Eigenlijk toch wel raar dat een normale term als deze zo’n aparte geschiedenis heeft. Nu heb je in ieder geval weer wat geleerd over de oude termen uit de Latijnse taal!

Betekenis van ad infinitum

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutDe term ad infinitum kent zijn oorsprong uit de Latijnse taal. Het betekent eigenlijk ‘tot in de oneindigheid’. Dit kan natuurlijk van alles zijn. Als je bijvoorbeeld een getal neemt en daar elke keer 1 bij optelt dan is de uitkomst hiervan ad infinitum. Je kunt namelijk altijd doorgaan met het tellen. Het is een term die we vandaag de dag niet meer zo vaak gebruiken. Wel zie je het nog af en toe eens terug bij opleidingen waarbij ze microscopisch kleine deeltjes bekijken. Dit is namelijk ook oneindig, je kunt oneindig blijven inzoomen op een bepaald beeld. Het is een woord wat een beetje vergaande glorie heeft, het wordt lang niet meer zo vaak gebruikt als eerst. Wel kun je het nog eens in de Bijbel vinden, ook staat het vaak vermeld in oude Latijnse teksten. Mocht je het een keer tijdens vakantie zien dan weet je nu in ieder geval wat het dan eigenlijk is. Kun je net doen alsof je heel veel weet van de Latijnse taal.

Betekenis van ad fundum

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutAd fundum is een Latijnse term die eigenlijk iedere student wel eens in zijn leven zal hebben gehoord. Vaak zien we deze term terugkomen bij de studentenverenigingen, deze gebruiken nu eenmaal wat vaker oude Latijnse termen. De term Ad fundum staat voor ‘tot de bodem’’. Dit bekent eigenlijk gewoon dat je in een keer je glas drinken achterover moet slaan. Vaak wordt het dus gebruikt bij de spelletjes die deze verenigingen spelen, hier vind je veel meer van dit soort termen. Dat is dan ook het mooie aan deze term, wanneer je het op een universiteit of op een HBO roept dan zal iedereen begrijpen wat je bedoelt. Het is een term die al jarenlang gebruikt wordt, echter wordt het meestal wel alleen gezegd op een Universiteit of HBO, je hoort het niet op het MBO omdat hier nu eenmaal niet zo veel Latijnse woorden gebruikt worden. Nu heb je dus een leuk nieuw woord om mee te proosten!

Betekenis van terra incognita

door
Taal

Leestijd: < 1 minuutDe kans is vrij klein dat je weet wat de Latijnse woorden terra incognita betekenen. Het is ook wel een term uit de cartografie die gebruikt wordt voor “onbekend gebied” dat nog niet in kaart gebracht of gedocumenteerd is. Je moet weten dat er vroeger nog niet zo veel kaarten waren op de wereld, hierdoor wist je nu eenmaal niet wat je in een bepaald gebied aan kon treffen. Dit is dan ook de reden dat deze term de wereld in is gekomen, het heeft namelijk te maken met de gebieden die je nog niet kent. Zo dachten ze vroeger dat er draken woonden in Afrika, ook dachten ze dat de zee vol zat met bepaalde grote vissen en roofdieren. Nu weet iedereen allang wat je in de destijds oude onbekende gebieden kon vinden, maar in die tijd vonden de mensen het onbekende maar een beetje eng allemaal. Je ziet de term nog wel eens terugkomen in oude geschriften.