Heb je ooit naast een wijnkenner gestaan die een slok wijn in zijn mond nam, vreemde geluiden maakte, en vervolgens het hele zaakje in een spuugbakje deponeerde? En dacht je toen: wat is hier in vredesnaam aan de hand? Geen zorgen, je bent niet de enige. Welkom in de fascinerende wereld van wijnproeverij – waar slurpen plotseling beschaafd gedrag is en waarin uitspugen niet alleen geaccepteerd is, maar zelfs wordt aangemoedigd!
Meer dan alleen een drankje
Wijnproeven is eigenlijk een soort zintuiglijk avontuur. Het gaat erom dat je bewust wordt van de complexiteit die zich in je glas bevindt. Iedere wijn vertelt een verhaal over de druiven, de bodem, het klimaat en de mensen die hem hebben gemaakt. Als je geïntimideerd bent door de schijnbare complexiteit, kun je overwegen om een wijnproeverij aan huis te boeken, waar experts je door het proces leiden in de comfort van je eigen omgeving.
De rituelen ontrafeld van een wijnproeverij
Laten we eerlijk zijn: sommige wijnrituelen lijken bedacht door mensen die iets te veel hebben gedronken. Maar achter elke ogenschijnlijk pretentieuze handeling schuilt een praktische reden:
Het kijken
Je begint met het observeren van je wijn. Houd je glas tegen een witte achtergrond en bekijk de kleur en helderheid. Een jonge rode wijn heeft vaak paarse tinten, terwijl oudere wijnen naar bruin neigen. Bij witte wijnen varieert de kleur van bijna waterachtig lichtgeel tot diep goudgeel of zelfs amberkleurig.
Het zwenken
Dat rare ritueel waarbij je wijn in je glas ronddraait? Dat heeft echt nut! Door te zwenken komen de aroma’s vrij en kun je ook de ‘tranen’ of ‘benen’ van de wijn observeren – die straaltjes die langs de binnenkant van het glas naar beneden lopen. Deze vertellen iets over het alcoholgehalte en de viscositeit van de wijn.
Het ruiken
Een groot deel van wat we proeven, nemen we eigenlijk waar met onze neus. Door diep te ruiken, vang je de primaire aroma’s (van de druif zelf), secundaire aroma’s (ontstaan tijdens het fermentatieproces) en tertiaire aroma’s (ontwikkeld tijdens rijping) op.
Het proeven
Eindelijk mag je een slokje nemen! Maar niet gewoon doorslikken. Je neemt een kleine hoeveelheid wijn in je mond en laat deze over je hele tong rollen. Sommige proevers maken een soort slurpgeluid door wat lucht over de wijn in hun mond te trekken – dit helpt om meer aroma’s vrij te laten komen.
Het uitspugen
Hier komt het beruchtste ritueel: het uitspugen. Nee, dit is geen verspilling of belediging naar de wijnmaker toe. Het is puur praktisch: tijdens een serieuze proeverij drink je misschien wel 10-20 verschillende wijnen. Als je alles doorslikt, zul je al snel het verschil niet meer proeven (en misschien niet eens meer rechtop kunnen staan). Het uitspugen stelt je in staat om helder te blijven oordelen.
De taal van wijn
Je hebt vast wel eens iemand horen praten over een wijn met “hints van leer, tabak en bosgrond met een lange afdronk”. Klinkt overdreven? Misschien wel, maar wijnterminologie is ontwikkeld om de complexe ervaring van het proeven te kunnen communiceren.
Een paar basistermen die je kunt onthouden:
- Tannines: dat wrange, droge gevoel in je mond (vooral in rode wijnen)
- Zuurgraad: de frisse, scherpe sensatie
- Body: hoe “zwaar” de wijn in je mond voelt
- Afdronk: de smaak die achterblijft nadat je de wijn hebt doorgeslikt
De etiquette van proeven
Onthoud dat er bij wijnproeven geen goed of fout is. Iedereen heeft verschillende smaakvoorkeuren en waarnemingsvermogen. Enkele tips voor als je deelneemt aan een proeverij:
- Vermijd sterke parfums of aftershaves die je reukvermogen en dat van anderen kunnen beïnvloeden
- Begin met lichtere wijnen en ga dan naar zwaardere
- Drink water tussen verschillende wijnen door
- Er is niets mis mee om een wijn niet lekker te vinden
- Maak notities als je wilt onthouden wat je hebt geproefd
Van amateur naar kenner
Wijnproeverij is een vaardigheid die je alleen kunt ontwikkelen door te oefenen. Je hoeft geen expert te worden die over “tertiaire bouquet” en “fenolische rijpheid” praat. Het gaat erom dat je leert genieten van de subtiliteiten in je glas en je smaakpalet ontwikkelt.
Dus, de volgende keer dat je een wijntje drinkt, neem eens de tijd om echt te kijken, te ruiken en te proeven. Wie weet ontdek je een nieuwe dimensie aan je favoriete druivennat. En onthoud: het is prima om het uit te spugen tijdens een proeverij, maar niemand zal het je kwalijk nemen als je het toch doorslikt. Proost!
