Wat betekent integriteit?
Integriteit is een kernbegrip binnen de ethiek en verwijst naar de eigenschap van eerlijk en oprecht zijn, en handelen volgens duidelijke normen en waarden. Een integer persoon is betrouwbaar, houdt zich aan afspraken en principes, en toont moreel en ethisch verantwoord gedrag in elke situatie – ook wanneer niemand kijkt. Integriteit wordt gezien als een fundamentele karaktereigenschap die zowel in het privéleven als in een organisatie van onschatbare waarde is.
Laatst beoordeeld op: 26 juli 2025Wat is integer handelen?
Integer handelen betekent keuzes en handelingen uitvoeren op basis van eerlijkheid, transparantie, betrouwbaarheid en zorgvuldig omgaan met belangen en vertrouwelijke informatie. Een integer persoon laat zich niet leiden door persoonlijke belangen of valse beloften, maar streeft naar het juiste doen, zelfs wanneer dit moeilijk of ongunstig is.
Voorbeelden van integer handelen zijn:
-
Vertrouwelijke informatie nooit delen zonder toestemming.
-
Nauwgezet werken volgens de geldende gedragscode integriteit binnen de organisatie.
-
Geen geschenken of gunsten aannemen die de onafhankelijkheid in gevaar kunnen brengen.
-
Fouten toegeven en verantwoording afleggen als er iets misgaat.
Waarom is integriteit belangrijk voor organisaties en medewerkers?
Integriteit is essentieel voor het succes en de reputatie van iedere organisatie. Organisaties waar integriteit centraal staat, kennen een veiligere werkomgeving en stimuleren een cultuur van openheid, vertrouwen en samenwerking. Gedragscodes, een duidelijk integriteitsbeleid en interne procedures helpen om gewenst gedrag te bevorderen en risico’s op ongewenst gedrag zoals fraude, pesten of seksuele intimidatie te minimaliseren.
Risico’s van gebrek aan integriteit:
-
Reputatieschade (ook bij ambtenaren, volksvertegenwoordigers en bedrijven).
-
Interne conflicten of verlies van vertrouwen tussen medewerkers.
-
Juridische consequenties bij schending van normen (zoals bij belangenverstrengeling of het niet registreren van nevenfuncties).
-
Sancties, ontslag, of strafrechtelijke vervolging.
Een integer werkklimaat voorkomt niet alleen problemen, maar versterkt ook het moreel, de productiviteit en het imago van de organisatie.
Voorbeelden van integriteit en schendingen in de praktijk
Voorbeelden van integer gedrag:
-
Open communiceren over nevenfuncties, geschenken, of mogelijke belangenconflicten.
-
Als vertrouwenspersoon vertrouwelijk omgaan met meldingen van ongewenst gedrag.
-
Registratie en naleving van eed of belofte voor ambtenaren en volksvertegenwoordigers.
Voorbeelden van schending:
-
Diefstal of fraude op de werkvloer.
-
Het delen van gevoelige of vertrouwelijke informatie.
-
Seksuele intimidatie of pesten door medewerkers of leidinggevenden.
-
Niet navolgen van de integriteitscode of overtreden van geldende bedrijfsnormen.
Hoe bevordert een organisatie integriteit?
-
Gedragscode en integriteitsbeleid: Veel organisaties stellen een officiële gedragscode integriteit en interne procedures op. Hierin staan normen, waarden en voorbeelden van gewenst gedrag.
-
Integriteitsmanagement: Het aanstellen van een compliance officer, integriteitscoördinator of vertrouwenspersoon om integriteitskwesties te monitoren en meldpunten te bieden.
-
Transparantie: Open communiceren over verwachtingen en gevolgen bij overtredingen. Beloningen voor integer gedrag.
-
Leiderschap: Leidinggevenden geven het goede voorbeeld en grijpen in bij integriteitsschendingen. Ethisch leiderschap is hierbij essentieel.
-
Opleidingen & bewustwording: Organiseer trainingen over integriteit en ethisch handelen voor medewerkers. Bespreek regelmatig de stand van zaken rondom integriteit binnen de organisatie.
Integriteit in het openbaar bestuur, overheid en ambtelijke functies
Voor ambtenaren, volksvertegenwoordigers en andere publieke functionarissen zijn speciale regels opgesteld over integer gedrag en transparantie, bijvoorbeeld via het afleggen van een eed of belofte bij aanstelling. Nevenfuncties, geschenken en belangen moeten worden gemeld en conform de wettelijke normen en interne procedures worden geregistreerd. Dit alles ter bescherming van het publieke vertrouwen en het voorkomen van belangenconflicten.
Welke rol heeft de vertrouwenspersoon of compliance officer?
Een vertrouwenspersoon of compliance officer ondersteunt medewerkers bij ethische dilemma’s, het melden van integriteitskwesties en het naleven van de gedragscode. Zij zijn cruciaal voor een veilig werkklimaat en helpen de organisatie integer gedrag te bevorderen en naleving te waarborgen.
Veelgestelde vragen over integriteit
Wat betekent integriteit precies?
Integriteit betekent eerlijk en betrouwbaar zijn, handelen naar normen en waarden, en consequent het juiste doen – ook onder druk.
Hoe herken je een integer persoon?
Een integer persoon is betrouwbaar, spreekt altijd de waarheid, handelt zorgvuldig en houdt zich aan ethische principes.
Waarom is integriteit belangrijk voor organisaties?
Integriteit zorgt voor vertrouwen, vermindert risico’s op fraude en schendingen, en bevordert een positieve organisatiecultuur.
Hoe bevordert een werkgever integer gedrag?
Door een heldere gedragscode, open communicatie, training en het bieden van interne meldpunten waar medewerkers vertrouwelijk terechtkunnen.
Wat gebeurt er bij schending van integriteit?
Bij schending volgen meestal disciplinaire maatregelen, zoals waarschuwingen, sancties, ontslag of zelfs juridische gevolgen.
Welke voorbeelden van integriteit zijn er?
Openheid over fouten, geen vertrouwelijke gegevens delen zonder toestemming en geen gunsten aannemen die belangen beïnvloeden.
Samenvatting
-
Integriteit betekent eerlijk, zorgvuldig en betrouwbaar handelen volgens gedeelde normen en waarden.
-
Integer gedrag is onmisbaar, zowel privé als in organisaties, en is cruciaal voor vertrouwen, reputatie en het voorkomen van risico’s zoals fraude of ongewenst gedrag.
-
Werkgevers bevorderen integriteit via gedragscodes, trainingen, procedurele transparantie en het aanstellen van functionarissen zoals vertrouwenspersonen en compliance officers.
-
Integer handelen en het bespreken van ethische dilemma’s versterken de organisatiecultuur, vergroten betrouwbaarheid en zijn fundamenteel voor duurzaam succes.
Wil je meer weten? Bekijk bronnen als Wikipedia of vraag naar het integriteitsbeleid binnen jouw eigen organisatie.
