Wat is een eufemisme?
Eufemisme is een manier van spreken waarbij je bepaalde termen vervangt met milder klinkende woorden. Het wordt vaak gebruikt om onaangename feiten te verzachten en om gevoelige informatie te verbloemen. Bijvoorbeeld als iemand bijvoorbeeld iemand ‘ontslaat’, kun je het woord ‘ontslag’ vervangen door ‘met pensioen sturen’.
Dit soort taalgebruik heeft al eeuwenlang bestaan, maar de term ‘eufemisme’ is pas in de 19e eeuw bedacht. Het woord is afgeleid van het Griekse woord ‘euphēmismos’, wat ‘mooie woorden’ betekent.
Hoe wordt het gebruikt?
Eufemismen worden vaak gebruikt in politiek en religie. Het wordt gebruikt om onaangename situaties of onderwerpen te verbloemen, zoals oorlog, dood of ziekte.
Het wordt ook gebruikt om een positieve spin te geven aan negatieve situaties. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen dat iemand ‘werkloos’ is, kun je het woord ‘zonder baan’ gebruiken.
Bekende voorbeelden van eufemismen
Er zijn veel bekende voorbeelden van eufemismen. Sommige van de meest voorkomende zijn:
• Met pensioen sturen: in plaats van zeggen dat iemand ‘ontslagen’ is.
• Gast: in plaats van zeggen dat iemand ‘dronken’ is.
• Geen commentaar: in plaats van zeggen dat iemand ‘niet wil praten’.
• Het gaat goed met hem: in plaats van zeggen dat iemand ‘ziek’ is.
• Passen: in plaats van zeggen dat iemand ‘faalt’.
• Geen mogelijkheid: in plaats van zeggen dat iemand ‘geen geld’ heeft.
• Verminderd: in plaats van zeggen dat iemand ‘arm’ is.
• Geen interesse: in plaats van zeggen dat iemand ‘niet geïnteresseerd’ is.
Hoe voorkom je eufemismen?
Het beste is om eufemismen te vermijden als je duidelijk en eerlijk wilt communiceren. Als je eufemismen gebruikt, kan het verwarrend zijn en kan het misverstanden veroorzaken.
Probeer daarom je taal zo simpel en direct mogelijk te houden. Gebruik simpele woorden om je boodschap over te brengen. Als je bijvoorbeeld wilt zeggen dat iemand ‘ontslagen’ is, zeg het dan gewoon.
Verzachtende woorden in andere talen
Eufemismen komen voor in veel talen. In het Frans worden bijvoorbeeld woorden als ‘décéder’ (overlijden) en ‘partir’ (vertrekken) gebruikt in plaats van ‘mourir’ (sterven) en ‘quitter’ (verlaten).
In het Duits worden woorden als ‘verstorben’ (overleden) en ‘abwesend’ (afwezig) gebruikt in plaats van ‘tot’ (dood) en ‘weg’ (weggaan).
In het Spaans worden woorden als ‘fallecido’ (overleden) en ‘ausente’ (afwezig) gebruikt in plaats van ‘muerto’ (dood) en ‘desaparecido’ (verdwenen).
