Een ornament is een bouwelement zonder constructieve functie dat is aangebracht om een pand of object te decoreren of verfraaien. Je ziet dit veel terug in en aan de buitenkant van oude panden. Een ornament. Het woord komt van de Latijnse woorden ornare en ornamentum. Deze woorden betekenen iets in de trant van versieren en sieraad.
Geschiedenis
Ornamenten hadden ook eerste een constructieve functie, als hoekpunten en extra steunpunten, maar dit werd steeds meer een decoratieve functie. In het begin werden vooral natuursteen en hout gebruikt voor de constructies. Later werden ook materialen als ivoor, been, piepschuim en gips gebruikt. Ornamenten is iets van alle tijden, echter is het eerste gebruik te vinden in het oude Egypte. Hier werden “afbeeldingen” van papyrus en palmbomen gebruikt aan de kolommen en muren om de ruimte te verfraaien. Ook in de Romeinse tijd werden veel ornamenten gebruikt. Ze gebruikte hier marmer, glas, obsidiaan en goud onder andere voor. In de 17e-eeuw werd in Nederland het woord “versierselen” gebruikt om ornamenten aan te duiden. In veel oude woningen in bijvoorbeeld Delft of Amsterdam zie je nog veel gevelornamenten, maar ook plafondornamenten komen veel voor. Ook komen ornamenten op het plafon veel voor in huizen uit de jaren 30.
Betekenis van orneren?
Orneren is het werkwoord voor het maken van ornamenten. Dit werd in de 19e-eeuw gedaan door een ornamentsnijder. Die in zacht gesteente en hout florale of geometrische vormen orneerde. Er zijn verschillende soorten ornamenten, namelijk:
- Vlakornament
- Bas-reliëf ornament
- Haut-reliëf ornament
- Verdiept-reliëf ornament
Betekenis van vlakornament
Dit is een ornament op een plat vlak. Bij de andere twee staat namelijk het woord reliëf, dit betekent dat er sprake is van een driedimensionaal ornament. Bij een vlakornament is dit dus niet het geval. Dit zijn vaak dus printen en beschilderingen.
Betekenis van bas-reliëf ornament
Een bas-reliëf ornament is een driedimensionaal ornament waarbij er weinig diepte verschil is. Als je er voor staat is dus duidelijk te zien wat het is, echter van een zijaanzicht wordt dit al lastiger.
Betekenis van haut-reliëf ornament
Bij een haut-reliëf ornament zit er veel diepteverschil, waardoor het afgebeelde echt duidelijk naar voren komt. Het lijkt er hierdoor op dat de figuren echt losstaand zijn. Dit komt vooral voor in brons en steen.
Betekenis van verdiept-reliëf ornament
Hierbij is de achtergrond niet bewerkt, maar is echt enkel het figuur uitgehouden uit steen. Denk hierbij aan de oude muren in het Oude Egypte.
Tegenwoordige toepassing
In deze tijd zijn er veel woningen met gevelornamenten en plafondornamenten die gerestaureerd dienen te worden. Dit komt door de verouderde staat van veel van deze ornamenten. Ook is er een stijgende vraag naar het nieuw aanbrengen van ornamenten ter decoraties. Dit zijn vaak ornamenten van polystyreen, gips of piepschuim. Er zijn niet veel partijen meer over die dit kunnen doen, echter zijn ze er nog wel. Dus mocht je interesse hebben in een vernieuwde woonkamer of voorgevel, zoek dan gemakkelijk online naar gespecialiseerde bedrijven.
